Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2013

Τηλεσκόπιο θα εντοπίζει τα διαστημικά σκουπίδια

Ένα νέο υπερσύγχρονο τηλεσκόπιο ρίχνεται στη μάχη για την καταλογράφηση των τεχνητών αντικειμένων, τα οποία βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη γη, με στόχο την μεγαλύτερη προστασία των δορυφόρων από ενδεχόμενες συγκρούσεις με αυτά.
 Το νέο κατασκεύασμα φέρει την ονομασία SST και βρίσκεται στην Πολιτεία του Νέου Μεξικού στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μετά το τέλος των δοκιμών του αναμένεται να ενταχθεί στο δίκτυο διαστημικής παρατήρησης της Αμερικανικής αεροπορίας, ένα σύνολο από τηλεσκόπια στη Γη και στο διάστημα, τα οποία είναι υπεύθυνα για την καταγραφή των αντικειμένων που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη.

Μόνο αυτή τη στιγμή, οι ερευνητές υπολογίζουν πως περίπου 20.000 τεχνητά αντικείμενα βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας, ενώ υποστηρίζουν πως ο αριθμός αυτός αναμένεται να τριπλασιαστεί μέσα στα επόμενα είκοσι χρόνια. Ακόμα και ένα μικρό αντικείμενο μεγέθους ενός εκατοστού μπορεί να προκαλέσει μεγάλη βλάβη σε έναν δορυφόρο. «Γι’ αυτό τον λόγο πρέπει να γνωρίζουμε που βρίσκονται, τι ταχύτητα έχουν και προς ποια κατεύθυνση κινούνται», δηλώνει χαρακτηριστικά ο Τσακ Λενγκ, αναπληρωτής προϊστάμενος στο τμήμα Αρχιτεκτονικής και Ολοκλήρωσης, της Αμερικανικής διοίκησης διαστημικής αεροπορίας στην αεροπορική βάση Πήτερσον στο Κολοράντο.

Το νέο τηλεσκόπιο διαθέτει τριπλάσιο άνοιγμα, σε σχέση με τα υπάρχοντα τηλεσκόπια πάνω στη Γη, ενώ περιλαμβάνει και ένα σύστημα τριών φακών, το οποίο του επιτρέπει να παρατηρεί μεγαλύτερα τμήματα του ουρανού. Επιπλέον διαθέτει μεγάλη ακρίβεια στον εντοπισμό των αντικειμένων και έτσι αναμένεται να ρίξει άπλετο φως στη δύσκολη γεωσύγχρονη τροχιά, περίπου 35.000 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης. Παρά τα πλεονεκτήματα του, οι επιστήμονες αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα στην διαδικασία κατασκευής του, μεταξύ των οποίων ήταν και η εξεύρεση κατάλληλων ανιχνευτών για την ευθυγράμμιση του. Για την αντιμετώπιση του τελευταίου χρειάστηκε η κατασκευή ειδικών συσκευών, οι οποίες συλλαμβάνουν τα φωτόνια και τα τρέπουν σε ηλεκτρόνια, επιτρέποντας έτσι την ψηφιακή τους επεξεργασία από το τηλεσκόπιο.

Το SST πραγματοποίησε τις πρώτες του λήψεις τον Φεβρουάριο του 2011 και οι ερευνητές αναμένουν πλέον να ολοκληρωθούν με επιτυχία οι τελευταίες δοκιμές και η διαδικασία ευθυγράμμισης του, ώστε να προχωρήσουν στην ένταξη του τηλεσκόπιου στο δίκτυο διαστημικής παρατήρησης των ΗΠΑ. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η επιτυχής ολοκλήρωση της διαδικασίας θα ανοίξει το δρόμο σε μία νέα γενιά τηλεσκοπίων, τα οποία θα καλύψουν το σύνολο του γήινου ουρανού.

Παρά το γεγονός πως το SST ανοίγει νέους δρόμους για την επιστημονική έρευνα, το ίδιο δεν θα είναι εύκολα προσβάσιμο στους επίδοξους μελετητές. Οι τελευταίοι θα έχουν πρόσβαση μόνο σε ορισμένα από τα δεδομένα του, τα οποία θα δημοσιεύονται σε ένα website, ενώ η πραγματοποίηση έρευνας στον ίδιο το χώρο θα είναι εφικτή μόνο κατόπιν συγκεκριμένης αιτήσεως.
Γιάννης Μανωλούδης